Literatura młodzieżowa przeżywa swój złoty czas: książki zaliczane do nurtu young adult i new adult królują na listach bestsellerów. Czym różnią się od siebie oba gatunki i co warto przeczytać, by poznać je lepiej?
Young adult, czyli literatura młodzieżowa
Termin “young adult” (ang. “młody dorosły”), skracany czasem do akronimu YA, odnosi się do wieku czytelników, dla których przeznaczone są powieści z omawianego gatunku. Autorzy zwracają się w nich do nastolatków: ogólny przedział wiekowy grupy docelowej YA określa się na ogół na 12-19 lat.
Literatura dla młodzieży bywa traktowana jako “pomost” między książkami dla dzieci a beletrystyką dla osób dorosłych. Zarówno treść, jak i język powieści young adult odróżniają się wyraźnie od tonu literatury dziecięcej; przystępny ton i atrakcyjnie skonstruowana fabuła sprawiają jednocześnie, że książki te po prostu “dobrze się czyta”, a młodzi ludzie chętnie po nie sięgają.
Zakres tematyczny literatury młodzieżowej
Tematyka powieści young adult skupia się wokół doświadczeń i problemów wieku dojrzewania: relacji z rówieśnikami i rodzicami, pierwszych zauroczeń i miłości, poszukiwaniu drogi życiowej. Twórcy literatury dla młodzieży często odwołują się także do aktualnych trendów, zjawisk popkulturowych oraz istotnych dla młodych ludzi problemów społecznych – obecnie są to m.in. tematy związane z wykluczeniem, odkrywaniem tożsamości płciowej czy kryzysem klimatycznym.
Young adult czy new adult?
Osobnym terminem new adult (ang. “nowi dorośli”) określa się powieści, których bohaterowie mają ok. 18-30 lat i wchodzą w dorosłość. Zarówno ich grupa docelowa, jak i zakres tematyczny są szersze w porównaniu do young adult: autorzy new adult piszą m.in. o pierwszych krokach w samodzielne życie, rozwoju zawodowym, związkach romantycznych i eksplorowaniu własnej seksualności, nie stroniąc przy tym od scen erotycznych. Do najpopularniejszych książek nurtu należą m.in. powieści Colleen Hoover i Katy Evans, a także trylogia “Hell” polskiej autorki publikującej pod pseudonimem P. S. Herytiera “Pizgacz”.
Najlepsze książki young adult
Choć cechy literatury młodzieżowej ma już wiele powieści wydawanych w 2. połowie XIX wieku, termin young adult upowszechnił się na całym świecie stosunkowo niedawno. Do popularności zjawiska przyczynił się w dużej mierze globalny sukces serii książek J.K. Rowling o Harrym Potterze oraz sagi “Zmierzch” Stephanie Meyer. Wiele powieści YA osadzona jest w fantastycznych uniwersach, wykorzystuje motywy baśni, a także horroru czy powieści postapokaliptycznej, obecne m.in. w “Igrzyskach Śmierci” Suzanne Collins.
W zakresie tematycznym young adult nie brak także realistycznych powieści obyczajowych – zarówno tych zaliczanych do kanonu klasycznej literatury młodzieżowej, jak “Małe kobietki” Louisy May Alcott czy seria o Ani z Zielonego Wzgórza, jak i utworów współczesnych pisarzy – Johna Greena (“Miast naszych wina”, “Szukając Alaski”), czy Tobly’ego McSmitha (“Act Cool”). Wśród polskich twórców YA ogromną popularnością cieszy się Marta Łabęcka i jej cykl “Flawless”.
